Snuisterijen op het dressoir en terloopse bijzinnen: mis ze niet
Bij het schrijven van een levensverhaal moet je je oren en ogen altijd openhouden. Achter elke snuisterij op het dressoir en achter iedere terloopse bijzin kan een wereld van betekenis schuilgaan.
Bronzen paard
Midden in de klassiek ingerichte woonkamer stond op een tafeltje een beeld van een paard. Ik was voor de eerste keer op de koffie bij de man wiens levensverhaal ik zou optekenen. Hij zag me kijken naar het bronzen beeld en begon te vertellen. Het was van zijn vader geweest, die er zeer aan was gehecht.
Tijdens de bezetting van Nederlands-Indië, zo vertelde hij, belandde zijn vader in een krijgsgevangenkamp. Toen hijzelf, zijn moeder en zijn broertje niet veel later ook werden geïnterneerd, mochten ze alleen meenemen wat ze konden dragen. Zijn moeder gaf hem als zesjarige de verantwoordelijkheid voor zijn vaders beeld. Hij nam het mee van kamp naar kamp. Het beeld overleefde de oorlog. Zijn vader niet.
De man vertelde me in de gesprekken die volgden nog veel interessante verhalen over zijn leven. Maar het beeld van een zesjarig jongetje dat zich ontfermt over een bronzen paard, bleef hangen. Waarom? Omdat het iets zegt over de verantwoordelijkheid die hij als kind al nam en later nog vaak zou nemen. Omdat het de liefde voor zijn vader toont. En voor paarden en ruitersport waar hij, net als zijn vader, actief in werd.
,,Bewijs het maar!’’
Ik had naar aanleiding van zijn verhaal natuurlijk simpelweg kunnen opschrijven: ‘Hij had van jongs af aan een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Hij hield veel van zijn vader, van paarden en van ruitersport.’ ,,Het zal wel,” zal de lezer denken. ,,Bewijs het maar!’’
Dat deed ik door het beeld op te roepen van een jongetje dat jarenlang een bronzen paard met zich meetorste, van het ene Jappenkamp naar het andere. Dit beeld leverde het bewijs. De lezer kon zelf zijn conclusies trekken. Show don’t tell.
Bij het schrijven van een levensverhaal put ik uit de talloze verhalen die me verteld worden door de hoofdpersoon. Bij de keuze die ik hieruit maak, hanteer ik als belangrijk selectiecriterium: leert de lezer hem of haar beter kennen door juist dit verhaal? In het geval van het bronzen paard kon ik deze vraag met een volmondig ja beantwoorden. Sterker nog: ik besloot met de deur in huis te vallen en dit levensverhaal met deze veelzeggende anekdote te beginnen. Zo karakteriseerde ik hem meteen en had ik de lezer bij de lurven.
Terloopse zin
De kunst bij het schrijven van een levensverhaal is het vinden van dit soort veelzeggende beelden en verhalen. Hoe doe je dat? Door je ogen en oren altijd open te houden. Achter iedere snuisterij op het dressoir en achter elk terloopse bijzinnetje kan een wereld schuilgaan. Een beetje geluk helpt natuurlijk ook. Dat iemand spontaan begint te vertellen als hij je ziet kijken naar een beeld in zijn woonkamer. Dan kan het zomaar gebeuren dat dat beeld uiteindelijk de cover siert en het zelfs schopt tot de titel van het levensverhaal, zoals bij Een bronzen paard het geval was.
Laat een bericht achter - aantal berichten: 0
Bent u de eerste die reageert?
Laat een bericht achter
| naam | |
| website | |
| bericht | |
| Schrijf twaalf in cijfers: | |
